Om te kunnen overleven, maken dieren gebruik van allerlei vast aan hun lichaam gemonteerde technische hulpmiddelen als vachten en veren, klauwen en hoeven, scharen en schilden, vleugels en vinnen, pantsers en soms zelfs hele huizen. En als dieren naakt zijn, maken ze vaak gebruik van chemische of elektro-magnetische technieken als gif spuiten, schokken geven en schutkleuren aannemen. Ze hebben die technieken nodig om te kunnen overleven.
Maar mensen zijn puur naakt bestaan, en dat komt omdat we ons verstand hebben. Daarmee zien we een jas in een vacht, een wapen in een stok, een vliegtuig in een vogel, een plank en dus een huis in een boom, chemie en elektronica in Elektra enzovoort. We hebben geen vaste technieken aan ons lijf nodig, want kunnen die technieken zelf uitvinden.
Onze naaktheid wordt dan zelfs onze kracht, want alleen naakt pas je overal in, in een duikpak, een ruimtepak, een poolpak, in een hang-glider enzovoort. Denk je maar eens in dat je een vaste vacht hebt, of vleugels aan je armen! Dat wil je niet.
Door onze naaktheid in combinatie met ons verstand, zijn we ook vrij, de enige vrije vogels in de natuur. Dieren zijn eigenlijk cultuur, cultuur van de natuur. De vogel, dat is een vliegmachine, met daarin gevangen het naakte bestaan.
Wij echter zijn puur natuur en hebben onze cultuur, kleren voor allerlei omstandigheden, voertuigen voor te land, ter zee en in de lucht. Wij zijn vrij om overal te overleven.
Met ons verstand zien we dat vormen passen bij andere vormen, de boom op het water als boot, de omhullende vacht als jas, de rollende boom als wiel enzovoort. Dieren zien de dingen, mensen zien ook de werkingen van de dingen.
En als de vormen goed passen (schoen aan voet, voedsel op tong, muziek in oor), dan noemen we dat goed, mooi, gezond, lekker. Dan spreken we van kwaliteit.
En geen dier geniet zo van kwaliteit als de mens. De reiger slikt zijn vis in één hap door, maar wij gaan dan eerst kokkerellen, het smakelijker maken. En dat doen we met alles, kleren, stoelen, bedden, geluiden, seks ook.
En ook dat genieten komt door ons verstand. We zien vormen die passen, en we zien tevens perfectie in dat passen, en dan genieten we.
En dat genieten is altijd lichamelijk, zin strelend, ook als het gaat om klassieke muziek of verheven literatuur. Ons verstand is een zintuig. Met onze gewone zintuigen zien, horen, voelen, ruiken en proeven we de vormen, met ons verstand zien we het passen van vormen, de werkingen die daar spelen.
En als vormen goed passen (voet in schoen, schoen op weg) dan spreken we ook van waarheid, een waarachtige schoen. We genieten dus vaak van waarheid. Waarheid (goed passen) is mooi, of lekker.
Dus de mens is pure biologie en geniet van die biologie. En onze gehele economie doet daarom niets anders dan lekkere dingen maken.
En waarom is er dan de mens?
Stel dat God al die harmonie in de natuur heeft geschapen. Dan is er natuurlijk ook een wezen als de mens nodig, om van die harmonie te kunnen genieten. Anders heeft kunst geen zin.
Jan Helderman
6-6-2002
VOOR FILOSOFEN:
Als onze geest kan worden begrepen op de manier waarop we onze ogen en oren begrijpen, dan is er geen lichaam-geest probleem meer. Klik op 2 rechts: 'De essentie van Fabc'.
Die essentie is:
1. De werkelijkheid bestaat uit materiële vormen en niet-materiële werkingen. Die werkingen als het schroeven tussen bout en moer, het pompen tussen hart en bloed of het zien tussen ogen en licht, zijn geen dingen maar zijn wel immateriële fysische feiten.
2. Als we het hebben over geest of idee, de levensgeest of het idee van bout en moer, dan hebben we altijd die immateriële werkingen voor ogen.
3. Onze menselijke geest kan worden begrepen op de manier waarop we onze ogen en oren begrijpen, dus als een natuurlijk instrument. Met onze gewone zintuigen zien, horen, voelen, ruiken en proeven we de vormen, met ons verstand zien we ook de werkingen. We zien dan vormen die bij elkaar passen, als de moer passend op de bout of de schoen passend aan de voet. Begrijpen is dus een soort zien, een inzien. Met onze geest zien we de Geest van de Natuur.
Misschien is het filosofische lichaam-geest probleem gewoon een kwestie van wishful thinking, de wens als vader van de gedachte? Misschien wilde Plato zich perse verheven voelen boven het dier? Die verhevenheid moet dan natuurlijk in onze geest huizen. En dan zit er niets anders op dan een boven-natuur te bedenken, met daarin iets als geest.
Maar de ideeën huizen gewoon middenin de natuur, in de leegte tussen de vormen, in het passen van vormen bij elkaar, in de werkingen die daar spelen, waaronder Elektra en Eros. Daar zien we ook de wiskundige en natuurkundige wetmatigheden.
Geniet ervan! Leer begrijpen! Gooi al die regeltjes overboord! Gooi je weetjes overboord! Je hoeft niets van een fiets te weten, om de fiets toch volledig te kunnen begrijpen. En wat voor de fiets geldt, dat geldt voor alles. Kijk gewoon en zie hoe vormen passen bij andere vormen. Meer is er niet.
VOOR POLITICI:
De mens blijft in deze Relationele kijk een bijzonder en uniek wezen, het enige dier dat de Geest van de natuur kan zien. Maar we zijn niet verheven boven de andere dieren, maar juist als geen ander dier ondergedompeld in de natuur. Elke zintuiglijke ervaring kan voor ons die extra dimensie van harmonie (lekker passen) hebben, schoonheid, genot. En daarin huist ook altijd de waarheid. Als de dingen goed passen, dan is het waar of waarachtig.
En of je de mens als wat verheven boven het dier ziet, of juist als het kern-dier, dat kan veel uitmaken, voor een samenleving, en in de politieke keuzes die men dan maakt. Waar draait het om in het leven? Om economisch groeien? Om regeltjes en handleidingen voor alles wat we doen?
Kom op mensen: Stem Relationeel!
Wat zou dat concreet dan betekenen, een relationele koers? In de eerste plaats zullen we de economie weer als middel moeten gaan zien, en niet als doel op zich. Economie kan je definiëren als "alle activiteiten die we ontplooien om te voorzien in onze middelen van bestaan". Wij hebben ons nu de slaaf gemaakt van die economie; economische regeltjes dicteren een flink deel van ons bestaan, ook thuis en op vakantie. En volgens mij voelt niemand zich daar echt happy bij.
Nou waarom doen we het dan? Daarmee moet het beginnen. Met de Wil dus om te veranderen, de durf ook.
VOOR WETENSCHAPPERS:
We zullen ook de Wetenschap (van weetjes) op een wat minder hoog voetstuk moeten plaatsen, vind ik. Weetjes kunnen best handig zijn. Maar begrijpen (van de fiets, van bout en moer enzovoort) heeft met weetjes niets te maken. Te veel weetjes staan begrijpen misschien wel in de weg. Ik weet niet veel weetjes.
De werkelijkheid bestaat uit vormen en werkingen (passen van vormen), en wij leren onze kinderen nu veel weetjes over de vormen, maar weinig inzicht in de werkingen. Kijk naar de economen. Niemand van hen heeft deze (2009) crisis voorzien, terwijl economie door de mens wordt gemaakt. Ik bedoel, alles wat de mens heeft gemaakt, een stad, een samenleving, economie, kan worden begrepen. De economen begrijpen er duidelijk niet veel van, met al hun weetjes.
Kijk gewoon en probeer te zien. Woordeloos.
VOOR U:
U wacht vast af. Op de deskundigen. Op de politici. Maar die wachten ook af.
Met Durf moet het beginnen, met Willen.
En onthoud dan dat de werkelijkheid in wezen zeer simpel is: gewoon vormen die passen bij andere vormen. En hapert er dan ergens iets, in een machine of in de samenleving, dan passen vormen niet goed.
English
SlotTekst
